تعمیق شکاف مشارکت نظامی در افغانستان

افزایش درگیری در چند هفته اخیر در افغانستان، دولت آنگلا مرکل در آلمان را برای خارج کردن نیروهای خود از این کشور تحت فشار قرار داده است.

روزنامه استار در شماره  سه شنبه پیش خود نوشت: مقامات دولت کانادا نیز با فشار فزاینده داخلی برای خروج هرچه سریع‌تر نظامیان این کشور از افغانستان مواجهند و سرانجام در هلند نیز بسیاری از نمایندگان مجلس با اشاره به موج ناآرامی‌ها در جنوب افغانستان از دولت خواسته‌اند تا خروج سریع نیروهای هلندی از این کشور را در دستور کار قرار دهد.

در حالی که آلمان، کانادا و هلند از جمله کشورهایی هستند که بیشترین نیرو- نزدیک به 7‌هزار – را در افغانستان دارند، بسیاری از کارشناسان در اروپا بر این باورند خروج نیروهای این 3 کشور می‌تواند مشکلات آمریکا برای برقراری ثبات و امنیت در این کشور بحران‌زاده را بیش از پیش افزایش دهد.

همچنین دیگر متحدان آمریکا- که به تنهایی 15 هزار سرباز در افغانستان دارد – در افغانستان یعنی ایتالیا و انگلیس نیز به‌نوبه خود با موج انتقادهای داخلی برای پایان دادن به ماجراجویی‌های نظامی کاخ سفید در آسیا مواجه هستند.

خطر خروج نیروهای چند ملیتی از افغانستان تا جایی پیش رفته است که روزنامه اینترنشنال هرالد ترالیبیون به نقل از پاپ دهوپ دبیرکل ناتو نوشت: اگر افغانستان مهم‌ترین عملیات نیروهای ناتو محسوب می‌شود، کشورهای عضو باید به وعده‌های خود از جمله ادامه حضور نظامی در این کشور پایبند باشند.

بی‌تردید حضور نظامی ناتو در افغانستان که نخستین و بزرگ‌ترین عملیات خارج از اروپای این سازمان محسوب می‌شود، به آزمونی جدی در عرصه عملیات داوطلبانه نظامی در عرصه بین‌الملل برای کشورهای عضو تبدیل شده است.

این در حالی است که حضور نظامی ناتو و آمریکا در افغانستان با استقبال مردم این کشور نیز همراه نیست. بارنت رابین – کارشناس امور افغانستان در دانشگاه نیویورک- با اشاره به این مطلب می‌گوید: ناتو و آمریکا باید به‌نوعی انسجام موفق سیاسی دست یابند تا از این طریق بتوانند حمایت مردم افغانستان را جلب کنند.

اگرچه بسیاری از کارشناسان از جمله هله دیل از مرکز مطالعاتی هریتج آمریکا، بر لزوم افزایش نیرو در افغانستان با هدف تقویت قوای نیروهای ائتلاف در این کشور تأکید دارند اما با توجه به فشارهای داخلی بر کشورهای عضو ناتو، سال گذشته تنها 8 هزار سرباز به جمع نیروهای حاضر در افغانستان اضافه شد.

براساس گزارش یک گروه تحقیقاتی وابسته به ناتو، این سازمان همچنان ازکمبود نیرو و امکانات در افغانستان رنج می‌برد و نیروهای وابسته نمی‌توانند مناطق تصرف‌شده یا پاکسازی شده را حفظ کنند و این مناطق بین نیروهای ائتلاف و جنگجویان طالبان و تروریست‌ها دست به دست می‌شود.

گزارش منتشر شده از سوی کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا به وجود اختلاف نظر درباره نحوه برقراری نظم در افغانستان اذعان دارد. این گزارش می‌افزاید: کشورهای عضو عملیات نظامی ناتو در افغانستان موسوم به ایساف نقطه‌نظرات گوناگونی درباره بحران امنیتی در این کشور و نحوه واجهه با آن ارائه می‌دهند.

برای مثال مرکل که برخلاف مخالفت‌های داخلی، بر لزوم استقرار نیروهای ناتو در شمال افغانستان تأکید دارد هنوز با ارسال نیروی بیشتر برای تهییج جبهه جنوبی در افغانستان با دیگر کشورها به توافق نرسیده است.

با وجود بهبود نسبی وضعیت اقتصادی، حقوق مدنی و زیرساخت‌های داخلی در افغانستان البته در مقایسه با زمان استقرار حکومت طالبان در این کشور، هنوز سؤالات بسیاری درباره توان واقعی ناتو در برقراری ثبات و امنیت در افغانستان مطرح است.

کورت ولکر – دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و اوراسیا – چندی پیش توان ناتو در دست‌ یابی به اهدافی بزرگ در افغانستان را زیر سؤال برده بود و از طرفی دیگر از جامعه بین‌المللی خواسته بود تا از مداخله‌ها و کارشکنی‌های برخی همسایگان افغانستان همچون پاکستان جلوگیری به‌عمل آید.

به نظر می‌رسد مشکلات ناتو در افغانستان و فشار افکار عمومی بر پایتخت‌های اروپایی، شکاف به‌وجود آمده در مشارکت نظامی این کشور را بیش از پیش نمایان ساخته است.